Bronnen en Krachtplaatsen in NL & Be

  Bonifatius bron, Dokkum

De Bonifatius kapel en de bron vind je aan de Bronlaan 12 te Dokkum  (Zie OpenStreetMap.org).
De Bonifatiuskapel is een rijksmonument gebouwd in 1934  (Zie: Wikipedia).
Op de foto rechtsboven de Bonifatiuskapel, de foto eronder van de Bonifatius bron is net buiten het hek van het parkje rond de Bonifatiuskapel genomen, je kan de kapel nog vaag tussen de bomen door zien.

Deze andere Bonifatiusbron vinden we bij de Markt 2 te Dokkum  (Zie OpenStreetMap.org).
Hier vinden we de Grote Kerk, ook de Martinuskerk genoemd, deze kerk is een rijksmonument, gebouwd omstreeks 1425 / 1593 na nul.  (Zie ook Friesdagblad.nl)

Zowel deze bron bij de Bronlaan als een bron op de Markt van Dokkum worden in een geschrift uit 1726 genoemd als Bonifatiusbron; beidden zouden water uit dezelfde waterader zijn  (Zie: PaxChristi.frl).

De Markt was ooit een begraafplaats behorende bij een klooster, de Markt is tevens een rijksmonument. De oudst gevonden restanten van een kerkje dateren van op z'n vroegst uit 1050 na nul, het tufstenen kerkje was deels op een grafveld gebouwd. Hier zijn tevens enkele houten palen uit de periode 900-1100 gevonden die mogelijk deel waren van een ouder houten kerkje, die jonger zijn dan de skeletresten onder deze paalresten. Het oudste graf hier gevonden was een boomkistgraf dat ergens tussen 760 en 820 begraven moet zijn.
In de nieuwe bestrating van de Markt van Dokkum zijn de contouren van de oude abdijkerk in de bestrating zichtbaar gemaakt, je ziet op een foto in de kolom rechts een zijbeuk in de bestrating afgebeeld. Midden in deze oude abdijkerk bevondt zich de oorspronkelijke Bonifatiusbron.
Op de lokatie van de in september 1984 gevonden bron zijn donkere tegels met een tekst geplaatst.
De bron lag tussen de huidige kerk en de huidige ijsfontijn op de Markt van Dokkum, waar echter geen bronwater maar leidingswater uit komt.
De oorspronkelijke bron is helaas gedempt.
 (Bronnen: Dragt  Blz. 69-70,  94,  107-109,  Halbertsma Blz.265,  Keune Blz. 3-5,  Mostert Blz.76,  Schuyf 2019 Blz.167,  Digibron.nl,  Ensie.nl,  Friesdagblad.nl,  HistorischNieuwsblad.nl,  KRO-NCRV.nl  &  RegioOnline.nl).




Bonifatius
Bonifatius pleegde rond te trekken onder bescherming van een legertje, onderweg verwoeste hij heidense plaatsen, hakte heilige bomen om en vernielde heidense beelden. Heidense tempels werden verwoest en leeggeroofd. Het Christendom verkondige de enige waarheid en alle andere waarheden moesten desnoods met geweld gecensureerd worden  (Bronnen: Dragt Blz.7-8 en 57,  Klinken Blz.232-235,  Mostert Blz.8 en 45-46,  van Moorsel Blz.64,  Snijders blz.66,  v.d.Tuuk Blz.47, 51, 83-84  en  HistorischNieuwsblad.nl).

In verschillende vormen komen we verhalen tegen dat Bonifatius Heilige Bomen omhakte of liet omhakken. Zo zag Bonifatius eens een groep heidenen die een Eik vereerden. In een bui van woede en religieuze intolerantie hakte hij de Heilige Eik om. De Heidense Natuurgoden reageerden hierop door een jonge Spar te laten groeien uit de wortels van de Eik om te laten zien dat de natuur altijd weer in een of andere vorm terugkomt. Bonifatius zag dit echter als een teken van zijn Christelijke geloof.
Zo kwam de boom verering als kerstboom dus ook in Christelijke kringen terecht; een kleine overwinning van de natuurgoden.
Ook nabij Dokkum zou Bonifatius een Heilige Eik gewijd aan Wodan omgehakt hebben.
De Friezen namen deze heiligschennis niet ligt op en ondanks dat Bonifatius met zijn gewapende bescherming dacht ongestraft hier mee weg te kunnen komen had hij dat deze keer mis.
Volgens het Friese recht moesten schenders van de eer van een heiligdom met de dood bestraft worden  (Bronnen: KeesN.nl  en Wikipedia).
Grappig is dat men op de Markt van Dokkum verscheidene Eiken heeft geplant; het Christendom neemt af en de Eiken zijn weer terug!

Willibald beschreef in het jaar 766 dat Bonifatius rond 754/755 verbleef aan de oever van de Boorne, een grensrivier tussen Oostergo en Westergo, toen hij overvallen werd door de Friezen.
Naar het schijnt werd Bonifatius toen meegevoerd en berecht bij Dokkum, alwaar hij terechtgesteld werd voor zijn wandaden en schennis van heilig­dommen volgens het Friese recht.

Wigholt Vleer (Blz.89) beschrijft ook dat mede auteur Dick van den Dool via helderziende waarneming zag dat Bonifatius, na een heidens heilig beeld vernield te hebben, gevangen genomen werd en volgens het Friese recht terechtgesteld werd in Dokkum  (Zie Vleer Blz.89).

Echter, het oudste geschrift over Bonifatius van Willibald noemt Dokkum helemaal niet, volgens hem vondt Bonifatius de dood aan de oever van de Boorne waar hij zijn kamp had opgeslagen. De Boorne stroomde in die tijd van Bakkeveen naar Akkrum, Mantgum, Baard, Winsum, Jirnsum en via Leeuwarden naar het wad, ver uit de buurt van Dokkum  (Zie Huisman Blz.65-66  en  Wikipedia).
In een levensbeschrijving over Bonifatius van zo'n 200 jaar later lezen we pas dat Bonifatius gedood werd bij Dokkum, het is dus nog maar de vraag of Bonifatius bij Dokkum terechtgesteld werd. De oudste tekst geeft een andere lokatie bij de Boorne en er zijn bovendien geen aanwijzingen dat er iets was op de plaats van Dokkum ten tijde van Bonifatius en zijn dood in 754 of 755 na nul. Alle vondsten hierboven genoemd zijn van latere tijd.   (Bronnen:  Dragt Blz.7 en 25,  v.d.Tuuk Blz.72-73, 83-84, 87,  Christas-Tree.com,  Infonu.nl,  Lucepedia.nl,  Meertens Inst.,  Waldnet.nl).


Krachtcentra
Volgens Wigholt Vleer en Dick van der Dool  (Blz.88-89)  ligt het krachtcentrum in Dokkum bij de Grote Kerk, Markt 2 te Dokkum, rond het koor van de kerk.
Henk Ganzeboom  (Blz.11-17)  ervaart de Bonifatiuskapel aan de Bronlaan 12 te Dokkum als een krachtcentrum. Sinds een echtpaar in 1990 deze bron bezocht en hun kind daar van een hardnekkige hoest genas, werdt dit een zeer populair bedevaartsoord waar vele duizenden mensen heen gingen voor genezing  (Zie: Mostert Blz.82  en  HistorischNieuwsblad.nl).
De oude bron die onder de Markt van Dokkum lag is helaas gedempt, doch het water uit de bron bij de Bonifatiuskapel komt uit dezelfde waterader en kent ook een lange geschiedenis. Beidde bronnen zijn van oudsher natuurlijke bronnen en het bezoeken waard. Bonifatius zal met beidde bronnen niets te maken hebben gehad, men zocht blijkbaar een overtuigend verhaal om deze bronnen te kerstenen.
Zo hebben we dus twee krachtplaatsen in Dokkum op zo'n 600 meter afstand van elkaar!

Ik bezocht deze bronnen in Dokkum naar aanleiding van het handige overzichtje van bronnen van Rob Noord  (www.RobNoord.nl).  Ik heb een paar rondes gelopen met de wichelroede bij de Bonifatiuskapel en de bron net voor het parkje rond de Bonifatiuskapel aan de Bronlaan in Dokkum.
Bij de kapel gaf de wichelroede geen enkele reactie doch bij de bron net buiten het parkje reageerde de wichelroede wel sterk. Deze bron vormt een sterke krachtplaats!
Daarna ben ik naar de Markt van Dokkum gefietst en heb ik daar een paar rondes met de wichelroede gelopen, waarbij deze reageerde bij de lokatie van de oude Bonifatius bron. Hoewel gedempt dus nog steeds een krachtplaats! Jammer dat ze hier geen putje gemaakt hebben maar gekozen hebben voor een lelijke IJsfontein een paar meter verderop. De Markt van Dokkum is vaak ook druk met mensen zodat voor mij de Bonifatiusbron aan de Bronlaan een krachtplaats is die ik echt kan aanbevelen om te bezoeken.

Martin Roek