Bronnen en Krachtplaatsen in NL & Be

  De Kerk van Aalsum, Frieslân

De Hervormde Kerk vind je aan de Mockamawei 4 te Aalsum  (Zie OpenStreetMap.org).
Deze oude kerk is een rijksmonument, de oudste delen van de kerk dateren uit de twaalfde eeuw. De kerk staat op het hoogste punt van een terp. Bij opgravingen in de terp vond men objecten waarvan de oudsten stammen uit de zevende eeuw. De terp is rond de vijfde tot de achtste eeuw opgeworpen en is een rijksmonument  (Bronnen: FrieslandWonderland.nl  en  WierdenenTerpen.nl).

De oudste schriftelijke vermelding van Aalsum zou uit het jaar 945 na nul kunnen dateren, doch het betreft hier een twaalfde eeuwse kopie van een geschrift uit de tiende eeuw. Daarna vinden we pas weer in de veertiende eeuw vermeldingen van Aalsum  (Bronnen: Etymologiebank.nl,  Plaatsengids.nl  en  Wikipedia).

De kerk was oorspronkelijk gewijd aan Sint Catharina van Alexandrië. De mythologie rond deze Catharina en de heidense Godin/nen die hiermee gekerstend werden, de zogenaamde drie "Beten", stammen o.a. uit Zwitserland, Beieren en het Rijnland, en zijn dus niet relevant voor het Friese Aalsum. Een atribuut van St.Catharina; het rad, is in 1988 opgenomen in het wapen van Aalsum.
(Bronnen: v.Gilst Blz.58-66,  FrieslandWonderland.nl,  Plaatsengids.nl,  RUG.nl,  Wikipedia Aalsum  &  Wikipedia Kerk v.Aalsum)

Raadsel rond de klok
De toren werd in 1843 afgebroken en vervangen door een houten opbouw met hierin een klok uit de vijftiende eeuw. Iedereen is het er over eens dat de kerk oorspronkelijk aan St. Catharina van Alexandrië gewijd was en ook over de naam van de vijftiende eeuwse klokkenmaker is men het allemaal eens: van Butendyck. Aan welke heilige de klok nu gewijd is, was even een raadsel; volgens de website van rijksmonumenten is dat aan Sint Catharina. We zien een foto van de klok met daarop een vrouw met een zwaard; dat is duidelijk St.Catharina.
Nadat de kerk dus in eerste instantie aan St.Catharina gewijd was, zou die nu aan St. Anna gewijd zijn.  (Zie FrieslandWonderland.nl  en  Rijksuniveristeit Groningen).
Volgens het Friesgenootschap is de klok dan ook gewijd aan St. Anna die ook op de klok afgebeeld staat. Volgens hen staat er op de klok: Jhesus . Maria . Sancta . Hanna . van Butendyck . me . fecit . anno . dm. M . CCCC . L . II  (1452)  (Zie: Friesgenootschap.nl - klokopschriften PDF)
Dus ik deed navraag via de website van de kerk zelf, en het lijkt er op dat de klok toch echt aan St.Catharina gewijd is. Men is zelfs voor mij de klok gaan bekijken, op de klok was een vrouw met zwaard naast haar zichtbaar; inderdaad St.Catharina  (Zie ook: Claes, Claes & Vincke Blz.213-214).

Nog een mysterie
Begin 2009 werd Aalsum opgeschrikt door een mysterie. Een grafsteen op het kerkhof rond de kerk werd meerdere malen een meter verschoven. Na meerdere aangiftes van grafschennis stelde de politie een onderzoek in en hing o.a. camera's op. Hierop was te zien dat de steen geheel uit zichzelf binnen enkele seconden een meter opschoof! De politie stond voor een raadsel!
 (Bronnen:  NU.nl  en Wikipedia).
Volgens de website voor beroepsnegatievelingen Skepsis.nl is er een logische verklaring.
In hun tijdschrift Skepter uit 2009 kunnen we lezen dat een Vlaamse steenhouwer van een bedrijf in grafzerken te Borsbeek met een logische verklaring kwam: De deksteen is geplaatst op een schuine helling van 15 graden en het betreft een gladde gepolijste steen. Wanneer het vriest kan er ijsvorming ontstaan waardoor de steen wanneer die door de zon verwarmt word kan gaan glijden. Deze omstandigheden bleken van toepassing in Aalsum.  (Bron:  Skepsis.nl).

Tempeltje tussen vier bomen
Wigholt Vleer plaatst het krachtcentrum voor de ingang van de kerk. Wigholt Vleer beschrijft dat Dick van den Dool via helderziende weg op deze krachtplaats een voor-christelijk tempeltje tussen vier bomen zag staan; een eik, linde, kastanje en taxus. Deze tempel zou dan aan de zon, maan, Thor en Fostare gewijd zijn   (Zie: Vleer Blz. 85).  Deze helderziende waarneming wordt helaas niet bevestigd door archeologische vondsten, hoewel dat op sommige websites wel als dusdanig gepresenteerd wordt. Op terpgrond groeien bepaalde bomen slecht, uit archeologisch onderzoek kwam naar voren dat op de terpen voornamelijk de es, wilg, els en eik groeide. In deze regio kwamen voornamelijk bomen voor die het goed doen in vochtige tot natte landschappen, zoals de els, iep, es, wilg, populier en de vlier. Deze houdsoorten zijn tevens gevonden bij crematieresten, soms zelfs verschillende boomsoorten bij één crematie, wat aangeeft dat er een zekere boomarmoede was in het terpengebied.  (Bronnen: Huisman Blz.82  &  Carmiggelt Blz.65).
Dit illustreerd dat helderziende waarnemingen soms lastig te interpreteren zijn en niet meteen als feiten weergegeven kunnen worden, zoals dat met deze helderziende waarneming van het voor-christelijke tempeltje tussen vier bomen gebeurd is.

Krachtcentrum
Op 22 September 2020 heb ik het kerkje in Aalsum bezocht, het torentje stond in de steigers vanwege schilderwerkzaamheden. Ik was er tegen het einde van de middag zodat er niemand aanwezig was op een enkele bezoeker na. Nadat ik wat foto's had genomen en de omgeving op me in had laten werken, ben ik enkele rondes met de wichelroede gaan lopen. De wichelroede reageerde sterk voor de ingang van de toren van het kerkje, zoals ook Wicholt Vleer dat beschreven had  (Zie: Vleer Blz. 85).
Nog een grappige overeenkomst is dat toen Wicholt Vleer het kerkje van Aalsum bezocht, deze ook in de stijgers stond voor schilderwerkzaamheden!

Martin Roek