Bronnen en Krachtplaatsen in NL & Be
De Spijkerkapel te Gemert
Je vind de Spijkerkapel aan de Esdonk 15 te Gemert
(Zie OpenStreetMap.org)
De reguliere benaming is 'Kapel van de heilige Maria Magdalena'.
In de volksmond wordt het kapelletje ook wel 'Het Essinks kapelleke' en 'de Spijkerkapel' genoemd.
´Essink´ is de lokale uitspraak van ´Esdonk´. Esdonk wordt voor het eerst genoemd in een tekst
uit 1364 als 'van Espedonc'. In 1615 zien we 'Esdonck', 'donk' staat voor een zanderige hoogte in moerasachtig
gebied en 'es' komt van de boom esp 'ratelpopulier (Populus tremula)'.
(Bronnen:
v.d. Elsen 1981 Blz.8 en 37,
v.d. Elsen 1988 Blz.8,
Etymologiebank.nl
en Plaatsengids.nl).
Een legende verhaalt dat een Spaanse majoor tijdens zijn verblijf in Gemert 'eene sonde begaen hadde. Voor straf werd hij alsoe cranc,
dat hy wende, dat hy soude sterven'.
De majoor beloofde dat wanneer hij zou genezen, hij een kapelletje voor Maria Magdalena
in het open veld zou bouwen. Deze legende speelt zich af nog voor de
Tachtigjarige Oorlog, die in Nederland zo rond
1568 begon. Het lemen kapelletje is dus nog ergens voor 1568 gebouwd.
Het kapelletje wordt bovendien genoemd in een archiefstuk uit 1562: 'eenen campe geheyten het capelleken van Marien Magalena
met een eckerken daer bynnen gelegen'.
In 1648 spreekt men over de verering van een Maria Magdalena beeld in een lemen hut bij Gemert.
Uit een verkoopakte uit 1695 valt op te maken dat het kapelletje
particulier bezit was en in 1695 verkocht werd aan de kerk van Gemert. Rentmeester Cillis van Sepperen van de
Duitse Orde wou het lemen kapelletje voor
de kerk van Gemert kopen zodat hij deze kon vervangen voor een stenen kapel. Deze stenen kapel is de kapel die we
vandaag de dag nog steeds kunnen bezoeken en is een
Rijksmonument.
Hoewel er kerken aan Maria Magdalena gewijd zijn, zoals o.a. de Maria Magdalenakerk in
Amsterdam,
Geffen (Noord Brabant),
Goes (Zeeland),
Rijen (Noord Brabant) en in
Wormer (Noord Holland),
is dit de enige bedevaartsplaats in Nederland die aan Maria Magdalena gewijd is.
In de 19de eeuw verschoof de aandacht echter steeds meer naar het eikenhouten liggende Christusbeeld in de kapel.
(Bronnen:
v.d. Elsen 1981 Blz.12-15,
v.d. Elsen 1988 Blz.10-14, 30,
Margry Blz.124-125,
Schuyf 1995 Blz.83-85,
Schuyf 2019 Blz.208-210,
Esdonkskapelleke.nl,
Meertens Inst.,
Pansophia.nl,
Tijkools.nl
en Wikipedia)
Spijkerkapel
In het middeleeuwse Gemert stond een Heilige Eik waarin men spijkers sloeg, de oudste vermelding van dit gebruik dateerd van 1513.
Het roest op de spijkers stond voor de zweren waartegen de spijkers zouden helpen. Metaal had al in de oudheid een magische kracht
ter genezing.
Dit oude heidense gebruik is overgegaan naar de Spijkerkapel, in het begin van de negentiende eeuw sloeg men hier nog
spijkers in de houten deur van de kapel. De oudste vermelding van dit gebruik om spijkers in de deur van de kapel te slaan dateert
van 1870, doch kent waarschijnlijk een veel oudere traditie.
De Bedevaart naar de Spijkerkapel hield men gedurende acht achtereenvolgende dagen na het feest van Maria Magdalena op 22 juli.
Men liep dan zwijgend naar de kapel en offerde de spijkers zwijgend, waarna men weer zwijgend terugliep.
Tegenwoordig slaat men de spijkers niet meer in de deur van de kapel, maar kan men deze in de kapel bij het liggende eikenhouten Christusbeeld offeren.
Wanneer de kapel gesloten is kan men de spijkers offeren door een rond gat in het raam bij het eikenhouten Christusbeeld, dat speciaal hiervoor aangebracht is.
Men offert de spijkers hier tegen zweren, puisten, eczeem en syfilis.
(Bronnen:
v.d. Elsen 1981 Blz.27-31,
v.d. Elsen 1988 Blz.34-37, 41-42,
Margry Blz.127,
Schuyf 1995 Blz.83-85,
Schuyf 2019 Blz.208-210,
Esdonkskapelleke.nl,
Meertens Inst.,
Pansophia.nl,
Tijkools.nl
en Wikipedia)
Krachtplaats
Evenals de kapellen van Handel,
Oss en
Meijel, ligt ook de Spijkerkapel op een breuklijn in de aarde;
de Peelrandbreuk.
Breuklijnen geven diep in de aarde spanning en genereren een sterkere energie.
Zondag 4 Juli 2021 heb ik het Spijkerkapelletje in Gemert bezocht. Het kapelletje ligt ver buiten de bebouwde kom langs
de weg, mogelijk op een oude heidense heilige plaats. Na even de omgeving verkent te hebben en foto's gemaakt te hebben,
was het tijd voor de wichelroede. Deze wees al vanaf enige afstand in de richting van het kapelletje. Het krachtcentrum
bevondt zich bij het achterste deel van het kapelletje. Helaas was het afgesloten zodat ik niet binnen de sfeer kon
proeven.
Bij de kapel staat een bankje waarop je rustig even kan zitten voor een meditatie om het krachtcentrum op je
in te laten werken.
(Bronnen:
v.d. Elsen 1981 Blz.29,
v.d. Elsen 1988 Blz.34-35,
Schuyf 1995 Blz.83-85,
Schuyf 2019 Blz.208-210 en
JanTimmersCultuurhistorie.nl)
