Bronnen en Krachtplaatsen in NL & Be

Het verdwenen klooster Smelne bij de Smalle Ee, Friesland  Het verdwenen klooster Smelne bij de Smalle Ee, Frieslân

756 Geschreven in Oktober 2021     


Je vindt het terrein van het verdwenen klooster Smelne bij de Kleasterkampen (Kloosterkampen) in het verlengde van de Mûntseleane (Monnikenlaan) in Smalle Ee bij Drachten (Zie Openstreetmap.org)
Fietsknooppunt 64 bevindt zich precies bij dit veldje.

De oudste vermelding van Smalle Ee dateert uit 1230, gedurende de geschiedenis zien we variaties als Smalena (1230), Smelna (1326), Smelne (1392) en Smellinghera couent in 1450.
De naam "Smalle Ee" betekend letterlijk "smal water", gelegen bij een smal gedeelte van het meer de Wijde Ee. Uit archeologisch onderzoek gedaan in 1922 en in 1980 bleek dat hier nog voor het jaar 1200 op een heuvel een klooster gesticht was. In de tiende eeuw zou hier al een houten kerkje gestaan hebben, die later vervangen is door een tufstenen kerk. Het kerkje stond op het hoogste punt van de heuvel en was oost-west gericht, met het koor aan de oostkant. Het klooster is hier tegen het einde van de twaalfde eeuw bij gebouwd. Door de komst van het klooster kreeg het nabij gelegen plaatsje Smalle Ee een economische stimulans in verband met het winnen van veen, dat gebruikt werd als brandstof.
Het "Onser Lyewe Vrouwen Smelgeraconvent" begon als een dubbelklooster met zowel mannen als vrouwen. In 1392 word het echter genoemd als uitsluitend een Benedictijner nonnenklooster.
Smalle Ee groeide tot de hoofdplaats van de gemeente (Grietenij), tot 1600 was Smalle Ee een bestuurscentrum, waar de huidige gemeentenaam Smallingerland van afgeleid is.
In 1453 had Smalle Ee jaarmarktrechten en was in een overeenkomst de veiligheid van de kooplieden geregeld. Met de Reformatie in 1580 werd het klooster in opdracht van de Staten van Friesland gesloopt en begon het dorp te slinken. Heden is er niets meer terug te vinden van het klooster en de bijbehorende gebouwen, er staat zelfs geen kerk meer.
Dankzij archeologische opgravingen weet men de lokatie van het verdwenen klooster.
 (Bronnen: v.Giffen Blz.101,104v.Koeveringe Blz.56-57 en 63v.Schaik en Spahr v.d.Hoek Blz.10Etymologiebank.nl,
                 FrieslandWonderland.nlPlaatsengids.nlSmellingere-land.jimdofree.comYouTube video  en  Wikipedia)
.





Mythen
Reizigers rond Smalle Ee gingen liever niet alleen op pad en indien het toch moest dan met een volle maan, vanwege een veulen dat 's nachts met veel geweld rondspookte over de smalle paden met een brijpan om de nek. Ook op het water rond Smalle Ee kon het spoken, verscheidene schippers schrokken zich rot doordat er een geest over hun schip zigzagde. De geest zou familie zijn van de beruchte smid van Earnewâld, die in veel spookverhalen rond het dorpje Earnewâld een rol speelt. Er zou tevens een non rondspoken, dansende boven de boompjes, op zoek naar het verdwenen klooster.  (Bronnen: Dykstra Deel 1, Blz.146  en  Karstkarel Blz.29)

Krachtplaats
Woensdag 6 Oktober 2021 ben ik naar Smalle Ee geweest om deze bijzondere plaats te bezoeken. Ik was vanaf station Akkrum naar Aldeboarn gefietst alwaar ik de oude kerk bezocht had en toen verder naar Smalle Ee. Er waren wegwerkzaamheden zodat ik niet via de fietsenknooppunten route die ik voorbereid had kon fietsen. Eenmaal in Smalle Ee aangekomen was het meteen duidelijk waar ik moest wezen vanwege de vele bordjes met informatie bij deze lokatie. Zoals gewoonlijk ben ik eerst gaan rondlopen en foto's gaan maken om het gebied op me in te laten werken. Daarna heb ik de wichelroede gepakt die al meteen in de richting van het nog maar heel vaag zichtbare labyrint wees, die bovenop het hoogste punt van een glooiing in het terrein lag. Bij het labyrint bevondt zich ook het krachtcentrum, het labyrint was blijkbaar door sensitieve mensen op deze lokatie aangelegd. Zeker een bezoek waard! Helaas was het labyrint dusdanig vervaagd dat het me niet lukte om deze lopen...
(Meer info over het labyrint: Labyrintwerk.nl)

Martin Roek