Krachtplaatsen in Nederland en België
De Magnuskerk in Anloo
Je vind de Magnuskerk aan de Kerkbrink 1 te Anloo
(Zie OpenStreetMap.org),
Drentenaren zeggen Aanloo.
Ik had met de koster Marijke Don afgesproken op 21 September 2020 in de kerk te mogen kijken en fotograferen.
Marijke Don wist veel te vertellen over de kerk en de muurschilderingen.
Een verklaring voor de naam Anloo die ik op internet was tegengekomen was het bos van de Godin Anne, doch deze naamsverklaring voor Anloo
kwam ik alleen in de wat meer zweverige spirituele kringen tegen.
Een etymologische verklaring die ik vond voor Anloo is dat 'An' stamt van het Anglische woord 'aen'
wat 'aangrenzend land', 'grenzend aan een weg of dijk' betekend, en 'lough' wat 'laagte' betekend.
Hier betekend Anloo dus 'de laagte aan de weg'
(Zie Kranenburgia.nl).
Deze etymologische duiding van de naam Anloo ben ik echter alleen hier tegengekomen, de volgende etymologie kwam ik
veel vaker tegen. De naam Anloo zou ook 'hoger gelegen bos' of 'verhoging in het bos' kunnen betekenen:
het Germaanse woord 'An'; dat voor 'op', 'hoger gelegen' staat, en 'loo' van het Germaanse woord
'lauhaz', betekend 'bos' of 'open plek in het bos'.
Anloo duid hier dus op een hoger gelegen plaats op een open plek in het bos.
(Bronnen:
Etymologiebank.nl Anloo,
Etymologiebank.nl -Lo,
FU-Berlin.de,
Plaatsengids.nl,
Volkoomen.nl
en Wikipedia.org).
De kerk staat op een hogere, mogelijk van oudsher al een heilige plaats.
De oudste delen van de Magnuskerk zijn in 1100 gebouwd (= begin 12de eeuw), zoals het schip van de kerk aan de kant tegen de toren.
De kerk is dan ook een rijksmonument.
Uit archeologische vondsten blijkt dat er op deze plaats verschillende houten kerkjes werden gebouwd, die teruggaan tot
de 9de en de 10de eeuw.
Volgens de overlevering heeft de missionaris Willehad
in 820 het eerste (houten) kerkje alhier gesticht. Onder de kerk zijn zelfs sporen gevonden van Romeinse aanwezigheid rond de tweede eeuw!
Anloo was ook voor de Romeinse tijd al bewoond, men heeft er grafheuvels en een akkerbouwcomplex daterend uit de
ijzertijd gevonden.
Uniek was de vondst van een grafkelder onder de Magnuskerk; dit was de enige kerk in Drenthe met een grafkelder!
De grafkelder bleek toegankelijk via een trap gemaakt van veldkeien.
In eerste instantie dacht men dat deze trap ouder zou kunnen zijn dan de kerk, doch later bleek dat de trap de fundering
van de kerk doorbreekt en dat de vrijgekomen keien uit de fundering zijn gebruikt voor de trap, zodat duidelijk was dat de kerk er al stond
toen deze trap gebouwd werd. Nader onderzoek leerde dat zowel de trap als de grafkelder uit de achttiende eeuw dateren.
In de kerk zijn tevens oude muurschilderingen te zien uit de 13de/14de eeuw met Christelijke thema's.
(Bronnen:
Hoven & Hovius Blz.51-53, 58-67,
Karstkarel Blz.289-290,
Schuyf 1995 Blz.111-113,
Schuyf 2019 Blz.269,
Anloo-info.nl,
Magnuskerk.nl - geschiedenis,
Magnuskerk.nl - grafkelder,
Plaatsengids.nl,
RTVDrenthe.nl,
RUG.nl
en Wikipedia).
De Etstoel
In de middeleeuwen was Anloo de hoofdstad van het gerechtsgebied Oostermoer.
Men noemde een gerechtsgebied in die tijd in Drenthe een Dingspel
en het gerechtshof werd een Etstoel genoemd.
In Drenthe waren er al in de tiende eeuw zes gerechtsdistricten, zes dingspelen, die waarschijnlijk voortgekomen zijn uit drie, aangezien de naam Drenthe
naar het getal drie verwijst (Etymologiebank.nl).
In voorchristelijke tijden werd een (gerechts-)ding vaak op een heuvel, een verhoging, een grafheuvel gehouden.
De naam Anloo betekend 'een verhoging' (an,aan) 'in het bos' (loo), de Magnuskerk staat bovendien ook nog eens op een verhoging.
Tot in 1580 werden in de Magnuskerk rechtszittingen gehouden, waarbij afgevaardigden van alle Drentse gerechtsdistricten aanwezig waren.
Ieder jaar wordt er in augustus een rechtsgeding nagespeeld door een toneelgroep tijdens een historisch
evenement rond de Etstoel, zie www.EtstoelAnloo.nl.
De dinsdag en het (gerechts-)ding zijn het domein van en vernoemd naar Germaanse God Tyr
die in o.a. in Drenthe en Twente vereerd werd. Soldaten uit Twente hadden een steen laten maken voor de God Tyr toen ze in
het Romeinse leger dienden in Noord Engeland. We zien hier dus nog een echo van dit Germaanse verleden in het vroeg middeleeuwse Drenthe.
Ik had gehoopt een connectie te vinden tussen St. Magnus
en de rechtspraak, doch die heb ik niet kunnen vinden.
(Bronnen: Schuyf 2019 Blz.269,
Anloo-info.nl,
CanonvanNederland.nl,
Wikipedia - Dingspel,
Wikipedia - Etstoel en
Wikipedia - Tyr & Twente)
Krachtplaats
Wigholt Vleer beschrijft het krachtcentrum vlak voor de toren van de Magnuskerk.
Wigholt Vleer schrijft verder dat uit paranormale waarneming
naar voren kwam dat voor de fundering van de kerk hunebedden gebruikt zouden zijn
(Vleer Blz.109).
Op foto's van archeologisch onderzoek is te zien dat er voor de fundering inderdaad oude zwerfkeien gebruikt zijn, doch of die
afkomstig zijn van hunebedden is niet te zeggen, maar het zou goed mogelijk
kunnen zijn. Anloo en de verhoging waarop de Magnuskerk is gebouwd kennen dus een oeroude geschiedenis.
De naam Anloo en het gebruik rond de Etstoel lijken echo's van een voorchristelijke
geschiedenis te zijn.
Bij een hoek van de kerk aan de voorzijde zijn enkele flinke keien te zien, waarvan één de kerk lijkt te ondersteunen.
Dergelijke stenen werden in heidense tijden ook wel als offerstenen gebruikt, mogelijk dus dat hier een heidense heilige plaats was.
(Bron: Kranenburgia.nl).
Door de kerk op dergelijke keien te bouwen symboliseerde men dat het nieuwe geloof de Oude Religie vervangen had.
Toen ik een paar maal met de wichelroede rond de kerk liep, reageerde deze telkens vlak voor de toren van de Magnuskerk, zoals
Wigholt Vleer dat ook al beschreef
(Vleer Blz.109).
Het krachtcentrum bevindt zich dus voor de ingang van de toren. Deze krachtplaats heeft een prettige sfeer, zeker een bezoek waard!
Muurschilderingen
In de kerk zijn oude muurschilderingen te zien uit de 13de/14de eeuw.
Opvallend is een schildering van Maria met kind waarbij Maria in het rood gekleed is, in tegenstelling tot het
traditionele blauw.
Verschillende theorieën ben ik hierover tegengekomen, de minst vergezochte was dat dit
niet de 'maagd Maria' zou zijn maar Maria Magdalena (Zie:
Linkedin.com - Lida van de Water).
Wanneer ik de afbeelding bekijk zie ik een Maria met Jezuskind
waarbij Maria in het rood gekleed is, wat in het begin van de middeleeuwen wel meer gebruikelijk was, zoals o.a.
te zien op schilderijen van Giovanni Bellini en Rembrandt. Toen ik Maandag 28 September 2020 de Sint-Janskathedraal
in Den Bosch bezocht trof ik daar ook een moeder Maria in het rood aan.
(Bronnen: 8 Maria's in het rood bij Claes op Blz.71, 83, 95, 106, 355, 356, 361 & 369,
Antependium.nl,
PaulVerheijen.nl,
Rijksmuseum.nl)
Maria Magdalena werd echter nooit als een moeder met een kind in haar armen afgebeeld.
De Fleur de lis symboliseerd in het Jodendom de stam Juda en in het Christendom zuiverheid, maagdelijkheid en reinheid.
De Fleur de lis vinden we daarom vaak afgebeeld bij de Maagd Maria.
Alle symboliek wijst hier naar de moeder Maria met Jezus; Maria zit hier op een troon en is omringd door sterren, een
symbolische weergave van dat Maria en Jezus heersen in en vanuit de hemel.
(Bronnen Moeder Maria en Lelie/Fleur de Lis: Bronswijk Blz.144 en 202,
Claes Blz.23, 41, 68, 71, 75, 94, 129, 132, 134, 170, 176, 192, 193, 207, 209, 230,
241, 259, 279, 288, 302, 303, 305, 307, 308, 310, 322, 335, 338, 340, 356, 375,
Zijlstra & Timmer Blz.97-98,
Britannica.com,
Heiligen.net,
Wikipedia en Moeder Maria met een zee van sterren:
Claes op Blz.23, 66, 89, 94, 97, 100, 115, 190, 193, 257, 259, 373).
Een meer vergezochte theorie die ik tegenkwam was dat deze muurschilderingen verwijzen naar de
Keltische Godin Anna,
haar naam zou er zelfs bij geschreven staan...
In de driehoekige patronen aan de randen zien sommigen hier de naam Anna staan.
Dit soort driekhoekige patronen geven een verbinding aan, hier tussen de gewone wereld en de hemelse wereld
(Roberts Blz.32).
Ik kan in deze driehoekige patronen met de beste wil geen Anna geschreven zien staan, alleen mensen die
het er graag in willen zien, zien van een afstandje als je niet zo nauw kijkt hier Anna in staan.
Op de afbeelding met de Maria in het rood zijn aan de zijkant in het driehoekige patroon vier V vormen te zien van
boven naar beneden, of drie A vormen met zowel boven als beneden een extra streepje. Hoe zou hier de naam Anna of Ana van te maken zijn?
Ik zie het niet. Ik kom niet verder dan A-N-V en houd dan bovenaan een streepje over.
In de driehoekige structuur is geen Anna te lezen, dit patroon staat voor een verbinding, hier voor een verbinding tussen de hemelse en de profane wereld.
In Ierland kom je al niet zoveel tegen over de Godin Anna, het lijkt me onwaarschijnlijk dat deze Keltische Godin
genoemd zou zijn op een 13de/14de eeuws Christelijk Fresco in een kerk in Drenthe dat van oudsher Germaans gebied was.
Dat hier symbolische verwijzingen naar de Godin Anna zouden staan is dus wishful thinking.
(Zie: JokesSterrenkruid
- Anloo en Anna (Sept.2019),
Spin-An en de roggeoogst (Nov.2019)
en Spin-An in het landschap (Jan.2020))
Wat er verder te zien is op de middeleeuwse fresco's kan je bekijken op de
website van de Magnuskerk,
danwel tijdens een bezoekje aan de kerk in Anloo, zeker de moeite waard!
In de nabije omgeving zijn ook verschillende hunebedden te vinden,
ik ben naar hunebed D11, D8 en D7 geweest, waarover ik natuurlijk ook
een verslagje geschreven heb.
In de bovenste structuur zien we elf sterren, in de structuur daaronder tweemaal vijf sterren met en enkele ster eronder.
De elf sterren kunnen een verwijzing zijn naar Genesis 37:9.
Maria ligt met ingebakerde Jezus in haar kraambed, in het midden zien we een Os en een Ezel, waarvan zowel links als rechts drie
vage gestalten; mogelijk de drie wijzen en bezoekende herders of engelen. Men zal zeker ook Jozef ergens afgebeeld hebben.
Rechts op de afbeelding bij het voeteneinde van Maria zien we een smart-TV aan de muur hangen, met een kabelgoot die naar beneden gaat.
Dit symboliseerd de tijdloosheid van het Christendom ;-)