Bronnen en Krachtplaatsen in NL & Be

  Het Vorstengraf te Oss

Je vind het Vorstengraf aan de Zwaardweg te Oss  (Zie OpenStreetMap.org)

De enorme grafheuvel ligt ingeklemd tussen grote bedrijfsgebouwen en een snelweg waar continue verkeer overheen raast. Er gaat een weg dwars door de grafheuvel, op de foto hieronder is goed te zien hoe groot de grafheuvel oorspronkelijk was, dit is aan de andere kant van de weg aangegeven door de rode heg en half gebogen stalen afscheiding. Het plateau bij de trap bevind zich dan ook midden in de grafheuvel, waar een replica van de urn te zien is met daarnaast een replica van de urn met het opgerolde zwaard dat hier gevonden is.



De grafheuvel had een diameter van 54 meter en was 3 meter hoog en daarmee de grootste grafheuvel van Nederland. De vorstengrafheuvel wordt vergezeld door twee grafheuvels met palenkransen en een kringgreppel aan de linkerkant, deze twee grafheuvels liggen niet op de oorspronkelijke plaats maar lagen zuidelijker, waar nu de snelweg loopt.
Aan de andere kant van het vorstengraf vinden we nog twee grafheuvels zonder palen en met een kringgreppel. Deze grafheuvels zijn evenals de vorstengrafheuvel, wel op de oorspronkelijke plaats gereconstrueerd. De grafheuvels dateren uit de periode van de vroege Bronstijd tot aan de vroege IJzertijd (van 2000 tot 600 voor nul). De vorstengrafheuvel dateert uit de IJzertijd (rond 600 voor nul) en is aangelegd over een toen al eeuwenoude grafheuvel uit de Bronstijd (1800 voor nul). Men respecteerde de voorouders en heeft de nieuwe urn niet in het centrum, maar ongeveer een meter naast het centrum in de grafheuvel geplaatst. In het centrum van de oude grafheuvel was immers al een urn begraven, die men blijkbaar niet wou verstoren. In de dwarsdoorsnede van het vorstengraf zijn de contouren van de oude Bronstijdgrafheuvel en de recentere vorstengrafheuvel goed te zien. De kleinere oudere grafheuvel had een diameter van zo'n 14 meter, de hoogte is te zien in de dwarsdoorsnede van de grafheuvels. De omvang van de Brons­tijd­graf­heuvel wordt aangegeven door de bovenste traptrede die aansluit op de breedte van de kleinere grafheuvel in de dwarsdoorsnede.
De urn van het vorstengraf dat naast het centrum van de oorspronkelijke oudere grafheuvel begraven was, bevatte naast de as van de gecremeerde persoon tevens een opgerold met goud ingelegd zwaard, paardenbitten, messen en andere items die een voornaam persoon aanduiden. De vondsten wijzen op contact met mensen uit het Alpengebied. Het met goud ingelegde zwaard is uniek, zoiets is nergens anders in Nederland gevonden.
 (Bronnen: Fokkens/Jansen Blz.64-69, 137,  v.Ginkel Blz.10, 56-59,  Brabantserfgoed.nl,  RMO.nl  en Wikipedia)


Hansjoppenberg
In de volksmond heet de vorstengrafheuvel de Hansjoppenberg. Hans Joppen was een kabouter; joppen of jopke is Brabants voor kabouter, dus kabouter Hans. Hij vergezelde reizigers en wanneer hij bij zijn berg was riep hij "Ik ben er, tot ziens!" en verdween. Op oude kaarten uit 1809 zien we op de lokatie van het Vorstengraf dan ook de naam Hansjoppenberg vermeld staan.
Kabouter Hans was een vriendelijke verschijning die reizigers vergezelde. In een kloosterkroniek uit de zeventiende eeuw is een frapante geschiedenis te lezen, dat ene Hans Jacob terechtgesteld zou zijn op de plaats waar hij zijn vrouw vermoord zou hebben; tussen Hees en Schaijck, precies waar het Vorstengraf gelegen is! Hans Jacob zou dan met de tijd verbasterd kunnen zijn naar Hans Joppen.
 (Bronnen: Fokkens/Jansen Blz.21-23,  Sinninghe Blz.30,  BHIC.nl,  Brabantbekijken.nl  en Wikipedia)


De Zevenbergen
Ongeveer 10 minuten fietsen, hemelsbreed zo'n 400 meter verderop, vind je nog een aantal graf­heu­vels; de Zevenbergen  (Zie OpenStreetMap.org).
Deze grafheuvels worden aan alle kanten omsloten door snelwegen en zijn daarom wat lastig te bereiken. Vanaf de vorstengrafheuvel kan je onder het viaduct door (niet met de auto) en de weg volgen; de Oude Rijksweg. Wanneer je de Oude Rijksweg volgt kom je op een gegeven moment bij stoplichten en dan zie je schuin aan de overkant de grafheuvels al liggen. Je moet de Oude Rijksweg dan nog een stukje rechtdoor volgen waarna ja via een fietspad over een ecodukt de weg over kan en verderop via een loopbrug onder de snelweg door bij de grafheuvels komt. De grafheuvels stammen uit de Bronstijd en vroege IJzertijd (2000-500 v.nul).



Het grafveld heeft grafheuvels met- en zonder een palenkrans, men trof tevens resten van rechte rijen palen op het grafveld aan. Langs de 30 meter in diameter grote grafheuvel 3 staat zo'n rij palen op ongeveer 2 meter afstand val elkaar van zo'n 20 tot 30 cm dik. De rij palen is 120 meter lang en staat noordoost-zuidwest gericht. Er staan nog enkele kortere palenrijen op het grafveld waarvan de langste 70 meter lang is. Grafheuvels 2, 4 en 8 dateren uit de vroege- en midden bronstijd (2000-1100 voor nul), de ovale grafheuvel (nr.6), een zogenaamde langbedgrafheuvel, stamt uit de late bronstijd (1100-900 v.nul). Deze grafheuvel wordt omringt door een greppel en een palenkrans.
De kleinere grafheuvels (nr.9, 10, 11 en 12) worden omgeven door een greppel zonder palen en dateren uit de vroege IJzertijd (800-500 voor nul) en zijn de meest recente grafheuvels. Hierna zijn er hier geen overleden meer bijgezet. De Grafheuvels 1, 2, 4, 5, 6, 7 en 8 liggen in een rij op een zandduin. In grafheuvels 3 en 7 zijn bijzondere vondsten gedaan, deze grote grafheuvels met een diameter van ruim 30 meter dateren ook uit de vroege IJzertijd. Grafheuvel 3 heeft een kringgreppel en palenkrans, men vond in deze grafheuvel botresten en twee ijzeren en twee bronzen voorwerpen, wat erg bijzonder was in die tijd. Er moet dus een belangrijk persoon begraven zijn in deze grafheuvel.
Ook Grafheuvel 7 bleek erg bijzonder te zijn, er is zelfs een boekje uitgegeven dat bijna uitsluitend over de geschiedenis rond Grafheuvel 7 gaat: "Prins onder de Plaggen" onder redactie van Evert van Ginkel. Deze grafheuvel wordt wel het tweede vorstengraf van Oss genoemd. In grafheuvel 7 vond men meer dan 500 bronzen sierkrammetjes die onderdeel waren van de versiering van een juk of paardentuig. De grafheuvel bevatte een urn met de crematieresten van een man van ongeveer 23 tot 40 jaar.
 (Bronnen: Fokkens/Jansen Blz.102-108,  v.Ginkel Blz.13-15, 32-35, 38-46, 47-48, 51-53,  Brabantserfgoed.nl,  RMO.nl  en Wikipedia)




Krachtplaats
Woensdag 12 Januari 2022 heb de grafheuvels de Zevenbergen en bij het Vorstengraf van Oss bezocht. Na enige klimwerk heb ik enkele overzichtsfoto's van het Vorstengraf gemaakt en heb ik de omgeving op me in laten werken. Ik irriteerde me aan het vele zwerfvuil dat ik eerst ben gaan opruimen, een flinke pedaalemmerzak vol. De snelweg aan de ene kant en het industrie terrein aan de andere kant droegen niet echt bij aan een prettige sfeer. De wichelroede gaf aan dat het vorstengraf, hoewel geschonden en doorsneden door een weg, nog steeds een krachtcentrum was. Doch ik kan een bezoek niet aanbevelen, het geheel heeft een troosteloze uitstraling. Zelfs als louter toeristisch object is dit geen fijne lokatie; de snelweg aan de ene kant en het industrie terrein aan de andere kant drukken een grote stempel op de sfeer en energie van dit gebied. Dat je via de weg zo de grafheuvel binnenrijd en zelfs in de grafheuvel parkeert is voor mij te vergelijken met dat je bovenop een aantal graven op een kerkhof een parkeerplaats aanlegd en via een pad over graven wandelt naar het graf dat je wilt bezoeken. Totaal respectloos tegenover alle voorouders die je hier wilt eren.
Het grafveld van de Zevenbergen lag er een stuk beter bij. Het is lastiger om hier te komen dus alleen mensen die echt speciaal voor de grafheuvels komen gaan hier naar toe. Nadat ik hier rondgelopen had om de omgeving op me in te laten werken en om foto's te maken, ben ik met de wichelroede gaan rondlopen. Het sterkste krachtcentrum bleek grafheuvel 8 te zijn, redelijk dicht bij de ingang en tevens de oudste grafheuvel op het terrein. Omdat het terrein aan alle kanten omsloten is door snel- en autowegen, zag en hoorde je continue het verkeer. Het grafveld had hierdoor een onwerkelijke sfeer, met één been in het verleden en één been onontkoombaar in het heden.

Martin Roek