Veghel

een goet ende vet Dorp

Het ontstaan van Veghel, de ontwikkeling van landschap en samenleving, 600-1810
Nieuwe instrumenten voor de historische geografie

Martien van Asseldonk

De titel van het boek is ontleent aan een citaat van Jacob van Oudenhoven, die in 1649 over Veghel schreef: 'een goet ende vet Dorp, leydt seer vermaeckelijck op het Water-stroomken de Aa'. Dit dorp gaat fuseren met Schijndel en Sint-Oedenrode. Drie dorpen gaan zich samen een stad noemen. Dit dorp documenteert wat Veghel ooit was. Het geeft sommigen wellicht wat houvast aan onze beleving van het verleden. Hoe was het vroeger en hoe zag Veghel er eeuwen geleden uit? De zoektocht naar de antwoorden op deze vragen, die Martien van Asseldonk de auteur zichzelf rond 1986 stelde, vormde de aanleiding voor dit boek.

Dit boek beschrijft de ontwikkeling van het landschap en de samenleving van Veghel vanaf de zesde eeuw tot aan het begin van de negentiende eeuw. Het boek is opgebouwd uit 2 delen. Deel 1 gaat over de groei van het grondbezit, de wegen, waterlopen en de grenzen. We vertrekken vanuit het heden en wandelen steeds verder de mist van het verleden in, tot we in de tweede helft van de zesde eeuw de eerste immigranten ontmoeten.

In deel 2 van dit boek wordt aan de hand van de geschiedenis van de gebouwen ook iets verteld over de samenleving van weleer. De boerderijen nodigen uit om te vertellen over de landbouw. Bij het raadhuis hoort uitleg over het dorpsbestuur. Het schoolgebouw komt pas echt tot leven als we iets leren over het onderwijs dat daar plaats vond. En beleven we het kerkgebouw niet intenser, als we daarbij niet ook over het geloof en bijgeloof lezen? Aan het einde van dit boek wordt de geschiedenis van Veghel nog eens samengevat.