Nieuw licht op Nehalennia

Over een Zeeuwse Moedergodin
uit de vaderlandse geschiedenis

Dr. Annine E.G. van der Meer

Onlangs is Nehalennia als een zeemeermin opgedoken uit de Zeeuwse wateren. Zij is verreweg de meest bekende Godin van Nederlandse bodem; er zijn maar liefst 370 altaren, beelden en figurines van haar opgevist. Echter, haar naam heeft de vaderlandse geschiedenis- en schoolboeken niet gehaald.

In dit boek brengt de auteur Nehalennia en de veelal onzichtbare vrouwen rond haar tot leven. Zij neemt de symbolen op de vele altaren als uitgangspunt en ontwikkelt een iconografie. Zij laat de Godin spreken via de taal van haar symbolen. Nehalennia heeft een duidelijke relatie met het water. Zij staat met een voet op de boeg van een schip; wanneer zij zit, houdt zij soms een stuurriem vast. Dit maakt haar tot stuurvrouw, leidsvrouwe en beschermvrouwe van de schippers die vanuit Zeeland over de Noordzee uitvaren.
Via de wateren is er ook een verbinding met de onderwereld, met het land van de Godin Helle of Holle, die haar naam gaf aan het Holle-land of Hol-land.
Ook Nehalennia heeft, getuige het symbool van de hond naast haar, een verbinding met de onderwereld. De symbolen bewijzen dat Nehalennia drie invloedssferen heeft: de bovenwereld, de aardse wereld en de onderwereld. Dat maakt haar tot een ´Moedergodin´.

Zij wortelt in de aarde, in het land van de voorouders. Nu blijkt zij een oeroude en voor-Keltische Moedergodin uit voor-vaderlandse, ja moederlandse tijden.

Het devies van de provincie Zeeland is: ´ik worstel en kom boven´. Dat geldt voor Zeeland in het algemeen en voor Nehalennia - in het verleden als afgodin weggezet - in het bijzonder. Nehalennia is meer dan een plaatselijke of regionale ´vruchtbaarheidsgodin´ uit de vaderlandse geschiedenis. Zij krijgt een internationale allure, Moedergodinnen eigen. Zij worstelt en komt boven.. in ons bewustzijn.