In het spoor van Lukis en Dryden

Twee Engelse oudheidkundigen tekenen Drentse hunebedden in 1878

Wijnand van der Sanden

Rond 1870 waren de meeste hunebedden in Drenthe in het bezit van de rijks- en provinciale overheid gekomen. Provincie en lokale autoriteiten begonnen met het opknappen van deze monumentale neolithische steengraven. Deze 'restauraties' waren uiteraard goed bedoeld, maar pakten slecht uit. Zo werden de resterende delen van de oorspronkelijke dekheuvels weggegraven, in de veronderstelling dat het om opgestoven zand uit later tijd ging. Stenen werden rechtgezet en dekstenen herplaatst en dat alles zonder enige vorm van documentatie.

Vanuit Engeland werd de noodklok geluid. Bij de Society of Antiquaries ontstond de wens om de monumenten zeer zorgvuldig te laten tekenen en beschrijven, voor het te laat was. William Collings Lukis en sir Henry Dryden reisden af naar Drenthe en documenteerden in de periode van 1 tot 22 juli 1878 veertig hunebedden, in plattegrond en aanzicht. Daarnaast tekenden ze aardewerk in het Drents Museum en en passant de kerken van Anloo en Vries. Op de terugweg documenteerden ze bovendien een aantal vondsten in de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. De kwaliteit en informatiewaarde van de door Lukis en Dryden vervaardigde tekeningen en bijbehorende beschrijvingen was voor Nederlandse begrippen van een ongekend hoog niveau. Ze vormen een unieke en prachtige bron van informatie over de toestand van de Drentse hunebedden aan het einde van de negentiende eeuw.

In het spoor van Lukis en Dryden. Twee Engelse oudheidkundigen tekenen Drentse hunebedden in 1878 toont voor het eerst alle tekeningen die de twee onderzoekers maakten. Het boek schetst een zo compleet mogelijk beeld van de reis die Lukis en Dryden aflegden in het negentiende-eeuwse Drenthe. Hun werk geeft een bijzondere inkijk in de toenmalige omgang met archeologisch erfgoed.