Herkenrode

Abdij en levend monument

Michel Van der Eycken, Jean Goossens, Johan Van der Eycken, Guido Calluwaerts, Rombout Nijssen, Clemens Guido De Dijn, Jo Rombouts, Jozef Mertens, Wim van Lishout

Eindredactie Michel Van der Eycken

Gedurende meer dan zes eeuwen leefden en werkten cisterciënzerinnen in de abdij van Herkenrode in Kuringen. Zij bouwden door hun arbeid en hun goed beheer deze instelling uit tot één van de welvarendste abdijen van het graafschap Loon en van onze gewesten in het algemeen. De Franse Revolutie maakte een einde aan het religieuze leven en Herkenrode kwam in privé-handen. De familie Claes uit Hasselt bouwde het domein uit tot hun voornaamste verblijf en vestigden met wisselend succes allerlei ondernemingen in het uitgestrekte gebouwencomplex.
De tand des tijds sloeg echter onherroepelijk toe en vele gebouwen verdwenen, zoals de gotische kerk, of vervielen tot ruïne. Een eerste kentering kwam er in 1972 toen de zusters van het H. Graf een deel van het complex verwierven en er in de oude gebouwen een modern klooster inrichtten en daarnaast het voormalige abdissenkwartier een functionele bestemming gaven. De aankoop van het resterende gedeelte door het Vlaamse Gewest in 1998 en de daaropvolgende start van de restauratie van de imposante tiendschuur als eerste in een reeks geplande werkzaamheden moeten deze aloude abdij nieuwe impulsen geven in het geheel van onze hedendaagse maatschappij.

Het studiecentrum Herkenrode vzw vond het nuttig om het verleden van Herkenrode opnieuw in het daglicht te stellen onder de vorm van een wetenschappelijk verantwoorde en rijk geïllustreerde historische studie. Hiervoor kon de vzw in de schoot van haar eigen leden en daarbuiten een beroep doen op negen gedegen wetenschappers, die elk op hun eigen terrein een bepaald aspect van het verleden van Herkenrode voor hun rekening namen.

Het boek bestaat uit tien hoofdstukken. Na een algemene inleiding over de cisterciënzerorde in onze gewesten volgen drie hoofdstukken waarin het verleden van Herkenrode vanaf het ontstaan tot het einde van het Ancien Régime behandeld worden. Daarna volgen vier thematische hoofdstukken waarin respectievelijk de leden van de abdijgemeenschap, de parochiezorg vanuit Herkenrode, het architecturale erfgoed en het roerende kunstpatrimonium aan bod komen. In een negende en tiende hoofdstuk wordt de geschiedenis van de abdij tot op heden besproken, waarbij een korte blik naar de toekomst gericht wordt.

Het boek is wetenschappelijk verantwoord, maar toch gericht op een zo ruim mogelijk publiek.