Als een lelie tussen de doornen

De geschiedenis van de Grote Kerk te Beverwijk

J. van der Linden

Nadat in 1964 mijn thans uitverkocht boekje "Geschiedenis van de Grote kerk te Beverwijk"  in druk was verschenen, bleef het onderwerp mij bezighouden. Ook na het gereedkomen van een dergelijk werk blijft het onderwerp in gedachten, en zoekt men het antwoord op de vragen die daarbij opkomen. Zo ontdekt men tal van feiten en bijzonderheden, die niet eerder konden worden vermeld.
Daarbij komt dat de kerkvoogdij van wijk II van de Hervormde gemeente, die de uitgave van 1964 op zich nam, niet wist in hoeverre er belangstelling voor het onderwerp zou bestaan. Men wenste teveel financieel risico te vermijden, daarom werd het een boek van zeer bescheiden omvang.
Om deze reden moest ook worden afgezien van verklarende noten, "die leest men toch niet", meende men.
Omdat een en ander mij niet bevredigde, rijpte langzamerhand bij mij het voornemen de geschiedenis van de kerk opnieuw, maar dan uitvoeriger en op meer verantwoorde wijze te boek te stellen.
Beperkte het onderzoek in de jaren 1962-1964 zich vrijwel uitsluitend tot het kerkelijk archief van de Hervormde gemeente, thans werden daarnaast tal van andere bronnen geraadpleegd. Ook konden enkele correcties worden aangebracht.
In het voor u liggende boek wordt hier en daar ingegaan op politieke, sociale en economische aspecten van de samenleving van weleer, die schijnbaar minder verband houden met de geschiedenis van de kerkelijke gemeente. Reeds in 1964 schreef ik in mijn inleiding dat deze geschiedenis niet los gemaakt kan worden van die van de gemeenschap, waarvan de kerk eeuwenlang in grote mate de maatschappelijke samenleving beïnvloedde, zoals de maatschappij op haar beurt in steeds toenemende mate de exegese en praktijk van het christendom beïnvloedt.
De op de volgende bladzijden geschetste feiten van niet kerkelijke aard zijn als het ware de decors van het toneel, waarop de kerkelijke gemeente in een bepaalde tijd optred.
Ook ditmaal werd hierbij te grote uitvoerigheid vermeden, en getracht "de kerk in het midden te laten".

Toen het manuscript bijna was voltooid, verzocht mij de kerkvoogdij het ook ditmaal in druk te mogen uitgeven, waarbij de netto-opbrengst net als in 1964 ten goede zou komen aan de kerkrestauratie.
Gezien het grote belang van deze restauratie voldoe ik gaarne aan dit verzoek.

Beverwijk, januari 1979. J. van der Linden.